Avrupa bankalar? b?y?k bir korku i?inde. Kar etmek istemeyen bankalar, ellerindeki paray? da yast?k alt?nda sakl?yor. Uzmanlar bu g?vensizli?in devam etmesinin kredi darbo?az?na neden olabilece?i uyar?s?nda bulunuyor.
?zel bankalar?n bir g?nl???ne Avrupa Merkez Bankas?'nda (AMB) park ettikleri paran?n hacmi sal? g?n? 500 milyar euro ile rekor d?zeye ??kt?. Bir g?n sonra AMB'ye 528 milyar euro emanet eden bankalar daha sonra bu miktar? biraz d???rd?ler. Bu rakam, ticari bankalar?n 2007'de, yani finans krizinden ?nce merkez bankas?na yat?rd?klar? gecelik paran?n bin kat?na tekab?l ediyor.
Bu kadar paray? bir g?nl???ne merkez bankas?na yat?rmak, paray? i?letmeyip yast?k alt?nda saklamakla ayn? anlama geliyor. Nerede kullanacaklar?n? bilemedikleri paran?n emin ellerde olmas?n? tercih ediyorlar. Bu i?lemden para kazanm?yorlar. ??nk? Merkez Bankas? gecelik mevduata y?zde 0,5'lik y?ll?k faiz uyguluyor.
Bir ?eyler yolunda gitmiyor
Bankalar k?sa vadeli fazlay? bir g?nl???ne, finansman a????n? kapatmak zorunda olan di?er bankalara ?d?n? verdiklerinde daha fazla para kazan?yorlar. Kasa fazlas?n? bankalara pazarlamak yerine d???k faizle merkez bankas?na aktar?lmas? g?vensizli?in artt???n? g?steriyor. Bankalar birbirlerine olan g?veni ?ylesine kaybetmi?ler ki, bir geceli?ine de olsa bor? vermek istemiyorlar. Deutsche Bank'?n m?stakbel y?netim kurulu ba?kan? J?rgen Fitschen 'korku g?stergesinin' 2008 y?l?ndakinin de ?zerine ??kmas?n?n hayra alamet olmad???n? s?yl?yor.
Pazar liberalizmini savunan ve Almanya'n?n ?nde gelen ekonomik ara?t?rmac?lar? aras?nda yer alan enstit? ba?kan? Michael H?ther, S?ddeutsche Zeitung gazetesindeki m?lakat?nda durumun son derece tehlikeli oldu?unu ve Avrupa bankalar?n?n g?vensizlik y?z?nden bor? vermemesinin, bu kez reel ekonomide de?il de bankalar aras?nda kredi darbo?az? yaratabilece?ini s?yledi.
Finans sistemindeki muhtemel ?oklar?n, t?pk? Lehman Brothers'in iflas?na yol a?an 2008 y?l?ndaki gibi zincirleme reaksiyon ba?latmas?ndan endi?e ediliyor. 2008'de de sermaye piyasas?n? korku sarm??, interbank i?lemleri durma noktas?na gelmi?, konjonkt?r motoru istop etmi?ti. Michael H?ther ayn? senaryonun tekrarlanabilece?ini s?yl?yor.
Milyarl?k a??k
Almanya'dakiler de dahil olmak ?zere baz? Avrupa bankalar? ?imdiden sendelemeye ba?lad?. Avrupa Bankac?l?k Denetleme Kurulu EBA, Commerzbank'?n 5,3 milyar euroluk taze paraya ihtiyac? oldu?unu hesaplam??. 'Die Welt' gazetesi, 'iyi haber alan kaynaklara' dayanarak yay?nlad??? haberde bu Alman bankas?n?n k?sa zamanda 6 milyar euro bulmas? gerekti?ini yazd?.
Commerzbank'?n zarardaki yan kurulu?u Eurohyp' al?c? bulamad?. ?imdi bu gayrimenkul ve devlet finans?r?n?n tasfiye edilece?i bildiriliyor. Bunun i?in de, ?imdiye kadar Eurohyp'in sat?lmas? i?in Commerzbank'? s?k??t?ran Avrupa Birli?i Komisyonu'nun onay vermesi gerekiyor.
B?t?n bunlar yetmezmi? gibi hafta ortas?nda da derecelendirme ?irketi Moody's, Commerzbank'?n kredi notunu d???rme tehdidinde bulundu. Bu Alman bankas?n?n kasas?nda, bol miktarda ?skartaya ??km?? Yunan devlet tahvili bulunuyor. Yunanistan ile ?zel alacakl?lar? aras?nda devam etmekte olan pazarl?kta bu ?lkenin bor?lar?n?n daha ?nce kararla?t?r?landan ?ok daha b?y?k bir b?l?m?n?n silinmesi gerekti?i ortaya ??kt?. Bu da Commerzbank ve di?er alacakl? bankalara daha fazla plan d??? amortisman mecburiyeti do?uruyor.
Commerzbank'?n y?l ortas?na kadar bu gedi?i kapatmas? gerekiyor. Haziran ay? ortas?nda Avrupa Birli?i'nin, ?denmi? sermaye ile faaliyet riski aras?ndaki orant?y? daha s?k? kurallara ba?layan uygulamas? ba?l?yor. S?k?nt?ya d??en di?er Alman bankalar?n?n da ?z sermaye yap?s?n? i? hacmine nas?l uyduraca??n? Komisyon'a bildirmesi gerekiyor. Euro B?lgesi'ndeki bankalar?n toplam sermaye ihtiyac?n?n 100 milyar euro dolay?nda oldu?u tahmin ediliyor.
S?n?ra dayan?ld?
Bankalar?n ikilemi, kriz nedeniyle milyarlarca euro kaybettikleri bir d?nemde ?z sermayelerini artt?rmak zorunda olmalar?. Michael H?ther bu durumu, 'yang?n s?ras?nda, bo?alan yang?n s?nd?rme aletini doldurmaya ?al??maya' benzetiyor. H?ther, bankac?l?k sisteminin art?k s?n?rlar?na dayand???n? da s?zlerine ekliyor.
K?ln'deki enstit?n?n ba?kan? ??z?m?n, zorla sermaye art?r?m?nda aranmas? gerekti?ini belirtiyor ve Avrupa'daki b?t?n sistemik bankalara devletin sistematik ve aktif bir ?ekilde ortak olmas?n? ?neriyor. H?ther, iflas ihtimalinin ancak b?yle ortadan kald?r?labilece?i g?r???nde.
Liberalizmi savunan ve devletin ekonomiye m?dahale etmesine kar?? ??kan bir uzman?n bu form?l? benimsemesi al???lm?? bir durum de?il. Nitekim Alman Bankalar Birli?i bu ?neriye ?iddetle kar?? ??karak, 'zorla devletle?tirmenin ne Avrupa'ya, ne Alman ?irketlerine ve ne de bankalara faydas? olaca??n?', duyurdu.
Bankalar?n ayn? zamanda aleyhinde anayasal gerek?eler de sayarak devlet i?tirakine kar?? ??kmalar?n?n alt?nda, ?z sermaye art???n?n sermaye sahiplerinin rant?n? d???recek olmas? yat?yor. Tabii, siyasi otoritenin i?lerine kar??mas?n? da istemiyorlar. ?zel bankalar ayn? zamanda, 'zorla devlet ortakl???nda bat?k bankalar?n kurtar?lmas?n?n b?t?n riskleriyle birlikte yine vergi m?kellefine ?detilece?i', tezine s???n?yorlar.
yakamoz03
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder